Op 14 februari keurde Scouts en Gidsen Vlaanderen, de koepel van Vlaamse scoutsverenigingen, een nieuw alcoholbeleid goed. Alcoholgebruik is vanaf nu enkel toegestaan voor leden vanaf 16 jaar, sterke drank vanaf 18 jaar. Met die beslissing komt een einde aan een ongelooflijk troebel tijdperk wat betreft de consumptie van alcohol binnen de scouts. Maar in winkels en op café kunnen jongeren nog steeds gemakkelijk sterke drank kopen. Waar zullen zij terechtkomen als de overheid in gebreke blijft?
De overkoepelende scoutsorganisatie had het, niet onbegrijpelijk, lange tijd moeilijk om een duidelijk standpunt in te nemen omtrent alcoholgebruik bij leden. Dat blijkt ook uit de bewoording in Speel Op Veilig, een infobrochure met informatie en tips voor scoutsleiding. Daarin staat - voorlopig nog - beschreven dat 'het in het openbaar altijd verboden is alcoholische dranken te schenken aan iemand die jonger is dan zestien jaar. (...) In huiselijke kring mag drank wel aangeboden worden, bijvoorbeeld aan het kampvuur.’
Vooral die laatste zin liet veel ruimte voor interpretatie. Het siert Scouts en Gidsen Vlaanderen dat het zijn lokale groepen het vertrouwen gaf om zelf de grenzen van verantwoordelijkheid te bepalen. Het siert de koepelorganisatie ook dat ze een moedige beslissing nam waar in principe niemand iets op tegen heeft. En toch. Waarom had het scoutsverbond het zo moeilijk om de grens op 16 jaar vast te leggen, terwijl die leeftijd in feite wettelijk bepaald is? Het wijst erop dat lang niet iedereen die wettelijke bepaling zo strikt wilde volgen. Dat komt deels door gewoonte: alcohol was zeer lang aanwezig in de scouts bij leden vanaf 14 jaar. Zij behoren tot de leeftijdscategorieën van gidsen, verkenners of jin en kwamen vaak voor het eerst in aanraking met alcohol bij de scouts.Puber
Het oogluikend toelaten van die gewoonte steunde op een zeer duidelijk argument: onze jongeren leren beter kennismaken met alcohol in een besloten, huiselijke en per definitie veilige kring, dan elders op café. De jeugdbeweging vervulde in dat opzicht een opvoedende rol door het taboe rond alcohol te doorbreken. Want wat is het eerste dat een puber doet als je hem iets verbiedt? Juist ja. In al die jaren dat het argument standhield liep er bovendien maar weinig fout, het bewijs dat Scouts en Gidsen Vlaanderen terecht vertrouwen had in zijn leiding. Maar scoutsverenigingen bevonden zich in die periode wel altijd in een juridisch grijze zone waarin termen als huiselijke kring en leeftijdsgrens geen exacte interpretatie kenden.
Nu de scouts de knoop doorhakte en de overheid in gebreke blijft weet niemand waar jongeren die veilige omgeving zullen vinden.
Laten we vooral niet vergeten dat alcohol ingebakken zit in de volkscultuur. Ook thuis maken veel jongeren al eens kennis met de smaak van bier of wijn, gelukkig maar. Alcohol is namelijk een algemeen bekend gegeven: door het creëren van een taboe los je helemaal niets op. Verloor Scouts en Gidsen Vlaanderen de laatste jaren het vertrouwen in zijn leiding? Helemaal niet, de organisatie paste zich gewoon aan. Een tijd waarin angstpsychose overheerst laat maar weinig ruimte voor gevoelsmatige interpretaties. Het klinkt misschien confronterend of overdreven, maar het is gewoon een feit: wie niet verzekerd is, is de klos. Daarom is het jammer dat zelfs de scouts, waar jongeren zoeken naar een vorm van vrijheid die ze in het dagelijkse leven maar moeilijk kunnen vinden, steeds meer regelgeving moet ondergaan.
Gevaar
Toch is er ook een keerzijde, namelijk die van de wetenschap. Elk gebruik van alcohol bij jongeren berokkent lichamelijke schade, daarover bestaat geen discussie. Vandaar het respect voor Scouts en Gidsen Vlaanderen om tegen cultuur en gewoonte in te kiezen voor een strenger beleid omtrent alcoholgebruik. Niemand kan er iets op tegen hebben dat jongvolwassenen iets ontzegd wordt dat hun gezondheid in gevaar kan brengen. Maar er liggen twee gevaren op de loer. In de eerste plaats die van het taboe: we moeten opletten dat jongeren de vrijheid die ze nu verliezen bij de scouts niet elders gaan opzoeken. Tenzij er effectief een ommekeer komt in het idee van jongeren over alcohol als stoer en een teken van volwassenheid, zullen ze er hoe dan ook mee blijven experimenteren. En dat is hun volste recht.
Het tweede probleem is het beleid van de overheid. De beslissing van Scouts en Gidsen Vlaanderen kan namelijk evengoed geïnterpreteerd worden als de noodkreet voor een consequent alcoholbeleid. Jongeren kunnen vandaag op café of naar de winkel gaan en zonder problemen bier kopen, zelfs als dat volgens de wet niet toegelaten is. Zolang de overheid incapabel blijft om de toepassing van regelgeving rond alcoholgebruik te controleren, blijft de vraag of met het nieuwe beleid bij de scouts het probleem niet gewoon verschoven wordt. Misschien loopt de staatskas al teveel inkomsten mis door de verstrengde regelgeving op sigaretten of zit de alcoholcultuur er te diep ingebakken. Jongeren hebben alleszins het recht om kennis te maken met alcohol, maar dan wel in een veilige omgeving. Nu de scouts de knoop doorhakte en de overheid in gebreke blijft weet niemand waar ze die omgeving zullen vinden.
0 reacties:
Een reactie posten